Polska Organizacja Wojskowa powstała w Koniuszy 1916 r.

Organizacja POW powstała w Koniuszy w lipcu 1916 roku. Jednostką nadrzędną Obwodowej organizacji tajnej POW w Koniuszy było Biuro Organizacyjne Legionów Polskich w Michowie.

MICHAŁ PAŁETKO ŻOŁNIERZ POLSKIEJ ORGANIZACJI WOJSKOWEJ

Michał Pałetko mając 18 lat wstąpił w 1917 r., szeregi tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej w Koniuszy. Żołnierska droga Michała rozpoczęła się w 1917 r. i zakończyła się 10 maja 1922 r. przeniesieniem do rezerwy.      

W latach 1913 – 1914 coraz więcej dochodziło wiadomości do środowiska regionu w Koniuszy o tworzeniu się Drużyn  Strzeleckich i Związku Strzeleckiego w Krakowie. Organizacje te skupiały młodzież pozaszkolną, głównie wiejską i ściśle związane były z osoba Józefa Piłsudskiego. Były to patriotyczne organizacje młodzieżowe, działające w zaborze pruskim i Królestwie Polskim. Pracowały w konspiracji. Podlegały Komendzie Okręgowej: ♦ w Krakowie – Galicja Zachodnia, ♦ w Rzeszowie  – Galicja środkowa i ♦ we Lwowie  – Galicja Wschodnia.

Organizacja POW powstała w Koniuszy w lipcu 1916 roku. Jednostką nadrzędną Obwodowej organizacji tajnej POW w Koniuszy było Biuro Organizacyjne Legionów Polskich w Michowie. Z Miechowa członkowie POW otrzymywali materiały propagandowe o znaczeniu idei niepodległościowej oraz organizacyjne, zmierzające do Odzyskania Niepodległości Polski. Z materiałów propagandowych były to z reguły egzemplarze pojedyncze, czytane na wspólnym spotkaniach członków POW, lub przekazywane jeden drugiemu.

Mimo cenzury zaborców tajna prasa działała sprawnie. Wyrażała sprzeciw wobec zaborcy i głosiła hasła odrodzeniowe. Najbardziej popularnym czasopismem w regionie krakowskim był Czas. Polska Organizacja Wojskowa w Koniuszy powstała w 1916 roku, i początkowo składała się z 10 członków[1]:

1.  –  Tadeusz Lipski,
2.  –  Henryk Blitek ze wsi Posądza,
3.  –  Feliks Adamczyk ze wsi Przesławice,
4.  –  Władysław Solarz ze wsi Koniusza,
5.  –  Adam Śliwiński,  
6.  –  Franciszek Łach,
7.  –  Jan Łach ze wsi Posądza,
8.  – Stanisław solarz ze wsi Łyszkowice,
9.  –  Józef Gołdyn,   
10.  –  Antoni Czerwiński

Komendantem Obwodu POW był Antoni Czerwiński. Był on gorącym patriotą i wielbicielem Józefa Piłsudskiego. Członkowie z Obwodu w Koniuszy składali przysięgę pod Dębem Kościuszki, który rośnie na skraju lasu, przy drodze gminnej Koniusza – Przesławice. Jest to dąb szypułkowy – quercus robur.

Dąb Kosciuszki

Według danych z roku 1996 r, jego obwód to 565 cm, wysokość 20 m, a zasięg korony to 15m x 18 m. Korona nieregularna zaczyna się do wysokości 6 m. Pierwszy konar znajdował się na wysokości 3 m, i ułamany został w czasie wiatru w czerwcu 1998 r. Pień dębu jest prosty, regularny z licznymi nabiegami korzeniowymi. Na drzewie, na wysokości 5 m. umieszczona została kapliczka.

Pod względem organizacyjnym w 1916 r. Polska Organizacja Wojskowa w Koniuszy była Odziałem Komendy Lokalnej nr 4, Obwodu w Miechowie. Funkcję referenta sprawował wówczas Franciszek Łach.

Wykaz członków POW w Koniuszy

Wykaz członków POW Komenda Lokalna nr 4 w Koniuszy, Obwodu Miechów nr IV, opracowany 25.05. 1974r.

Źródło: Artykuł z dnia 4 maja 2020 r. opublikowany na IKP Autor: Henryk Pomykalski, tytuł artykułu: Z historii placówki Polskiej Organizacji Wojskowej w Koniuszy.

Dane zamieszczone poniżej są nie aktualne. Autor sporządził wykaz członków POW w Koniuszy w dniu 25 maja 1974 r. Wymienieni w pozycji: Żyją, obecnie już żaden z członków nie żyje.

Podporucznik Michał Pałetko został wymieniony na 12 pozycji. Zmarł w 1990 roku i pochowany jest na parafialnym cmentarzu w Biórkowie Wielkim.

                      Zmarli:

1. •  Antoni Chmielewski ze wsi Bugaj, zm. 1931 r.
2. •  Henryk Blitek, ze wsi Posądza, zginął pod Wilnem w 1919 r.
3. •  Wojciech Grymek ze wsi Koniusza, zm. W 1923 r.
4. •  Kazimierz Mosur ze wsi Przesławice, zginął na wojnie w 1919 r.
5. •  Stanisław Szopa, ze wsi Chorążyce, zm. W 1924 r.
6. •  Józef Pluta ze wsi Posądza, poległ na wojnie pod Hrubieszowem w 1918 r.
7. •  Michał Filipczyk ze wsi Koniusza, zm.1927 r.
8. • Stanisław Wypych, ze wsi Łyszkowice, zginął w II P.Uł. w obronie Wilna.
9. • Rak ze wsi Chorążyce, zginął 18 II 1919 r. k Miechowa.

                          Żyją

1. •  Wojciech Zasada – Koniusza
2. •  Władysław solarz – Koniusza
3. •  Jan Sałata – Koniusza
4. •  Stanisław Wilk – Koniusza
5. •  Bolesław Cadelski – Koniusza
6. •  Roman Nowak – Koniusza
7. •  Edward Solarz – Łyszkowice
8. •  Marcin Adamus – Posądza
9. •  Stanisław Solarz – Łyszkowice
10. •  Edward Solarz – Łyszkowice
11. •  Wawrzyniec Łach – Łyszkowice
12. •  Michał Pałetko – Łyszkowice
13. •  Szczepan Wilk – Łyszkowice
14. •  Feliks Adamczyk – Przesławice
15. •  Jan Adamczyk – Przesławice
16. •  Mieczysław Adamczyk – Przesławice
17. •  Jan Solarz
18. •  Jan Drożdż
19. •  Adam Kobas-Posądza
20. •  Jan Łach – Posądza
21. •  Feliks Rokosz – Posądza
22. •  Franciszek Chodżba – Bugaj
23. •  Stanisław Warzecha – Gnatowice
24. •  Wojciech Gorczyca – Polekarcice
25. •  Jan Bochenek – Polekarcice
26. •  Józef Solarz – Francja
27. •  Jan Karkowski – Niwka,  poczta Sosnowiec
28. •  Feliks Kawalec – Niwka Kopalnia „Jerzy”
29. •  Franciszek Łach – Kwaczała, p-ta. Babice,
30. •  Józef Gołdyn – Smroków, gm. Miechów – Jaksice
31. •  Jan Kowalik – Czuszów
32. •  Wojciech Gudowski – Sosnowiec
33. •  Wojciech Wójtowicz – Gdynia, parcela Trepnera
34. •  Jan Chodżba – Dobranowice gm. Kowala
35. •  Andrzej Mazurek – Sosnowiec ul Narutowicza 3
36. •  Adam Śliwiński – Sosnowiec, ul. Północna 31
37. •  Tadeusz Lipski – Chojnice

---

[1] Źródło: Z historii placówki Polskiej Organizacji Wojskowej w Koniuszy, IKP Proszowice

Opracowano na podstawie książki:

Zbigniew Pałetko